- بیوگرافی و عکسهای نایاب از ثریا اسفندیاری، ملکهای با چشمان زمردین
ثریا اسفندیاری
ثریا اسفندیاری بختیاری در روز اول تیر 1311 در شهر فارسان چهارمحال بختیاری از مادری آلمانی بنام اوا کارل متولد شد. او بعد از فوزیه دومین همسر محمدرضا پهلوی و ملکه ایران بود. وی فرزند خلیل خان اسفندیاری و نوه اسفندیار خان سردار اسعد است. ثریا پس از ازدواج با محمد رضا پهلوی، شاه وقت ایران به “ملکهای با چشمان زمردین” معروف شد. عکسهای این گزارش تصویری از آرشیو خبرگزاری آلمان برگرفته شدهاند.
ثریا اسفندیاریثریا تا هشت ماهگی در ایران بود و پس از آن خانوادهاش او را با خود به برلین بردند. وی کودکی را در برلین گذراند و در پاییز 1316 به اتفاق خانوادهاش به ایران بازگشـت. در اصفهان وارد مدرسه آلمانیهای مقیم اصفهان شد و زبان فارسی را نزد معلم خصوصی فرا گرفت. تا 1320 در آن مدرسه به تحصیل پرداخت.
عکس ثریا اسفندیاریپس از اشغال ایران در جریان جنگ جهانی دوم مدارس آلمانها تعطیل شـد. او در 1323 وارد مدرسه میسیونرهای انگلیسی شد و تا پانزده سالگی در این مدرسه به تحصیلاتش ادامه داد تا اینکه در سال 1326 به همراه خانوادهاش به سوئیس رفت. در آنجا زبان فرانسه آموخت و انگلیسی را نیز بعدها در مؤسسهای در لندن تکمیل کرد.
عکس ثریا اسفندیاری و محمدرضا شاهانتخاب ثریا برای همسری محمدرضا به وسیله خواهر بزرگتر شاه، شمس انجام گرفت. شمس در یک مجلس مهمانی در سفارت ایران در لندن که ثریا هم دعوت شده بود، در همان نظر اول او را پسندید و مسئله را با خلیل خان اسفندیاری در میان گذارد. ثریا با آمادگی قبلی برای روبرو شدن با شاه به تهران آمد.
عکس عروسی ثریا اسفندیاری و محمدرضا پهلویمحمد رضا پهلوی در اولین نظر ثریا را پسندید و او هم تمایل به این ازدواج پیدا کرد. مراسم نامزدی آنها برای روز 6 دی 1329 در نظر گرفته شد، ولی ثریا ناگهان دچار بیماری حصبه شد و ناگزیر مراسم ازدواج به تعویق افتاد. پس از طی دوران نقاهت، تشریفات عقد و ازدواج در نهایت سادگی در 23 بهمن همان سال برگزار شد.
عکس های ثریا اسفندیاریبعد از چند سال موضوع بچهدار شـدن محمد رضا پهلوی و ثریا بصورت بسیار جدی در دربار مطرح شد و ملکه مادر مرتباً این مطلب را با پسرش در میان میگذاشت. شاه در مهر 1333 با ملکه ثریا به آمریکا رفت و در آنجا آزمایشهای دقیق پزشکی صورت گرفت که هیچ چیز غیرطبیعی دیده نشد و سرپرست هیات پزشکی اعلام کرد “شما هر دو در کمال سلامت هستید و فقط باید صبر کنید”.
عکس های ثریا اسفندیاریدیدار محمد رضا پهلوی و ثریا با وینستون چرچیل، نخست وزیر وقت بریتانیا. تاریخ 1955 میلادی.
بیوگرافی ثریا اسفندیاریسفر محمد رضا پهلوی و ثریا به آلمان. مراسم استقبال در کاخ برنرات در نزدیکی دوسلدورف. تاریخ 1 مارس 1955 میلادی.
بیوگرافی ثریا اسفندیاریسفر محمد رضا پهلوی و ثریا به آلمان. عکس: مراسم استقبال ایرانیان مقیم هامبورگ از شاه و ثریا در هتل آتلانتیک. تاریخ: 23 فوریه سال 1955 میلادی.
بیوگرافی ثریا اسفندیاریتئودور هویس، رئیس جمهور آلمان در حال روشن کردن سیگار برای ثریا. تاریخ 27 فوریه سال 1955 میلادی.
بیوگرافی ثریا اسفندیاریسفر کنراد آدناور، صدر اعظم آلمان به تهران. از سمت چپ: لیبت ورهان، دختر صدر اعظم آلمان، مترجم، محمدرضا شاه، ثریا همسر دوم شاه، کنراد آدناور، بانویی که شناخته نشد و هانس گلوبکه، وزیر مشاور آلمان در کاخ گلستان. تاریخ 29 مارس 1957.
ثریا اسفندیاری و محمدرضا پهلویمحمد رضا پهلوی و ثریا در روز 24 اسفند 1336 از هم جدا شدند و مجلس شورای ملی طلاق آنها را اعلام شد.
ثریا اسفندیاریدر پیامی که صادر شده آمده است: “ثریا پهلوی در تمام مدت همسری محمدرضا پهلوی از هیچ گونه خدمت و عطوفت و خیرخواهی نسبت به ملت ایران خودداری نفرموده و از هر حیث شایستگی مقام شامخ خود را داشتهاند و در این مورد نیز با کمال علاقه و محبتی که فیمابین وجود دارد، آمادگی خود را برای قبول هر نوع تصمیمی که از طرف ذات شاهانه اتخاذ شود اعلام فرمودند.”
ثریا اسفندیاریگفته شده است که ثریا علاقهای به مادرشاه، اشرف پهلوی و شهناز، دختر شاه از ازدواج قبلی نداشته و این دلیل جدایی بوده است. به نوشته غلامرضا افخمی، محقق و استاد دانشگاه و به نقل از اشرف پهلوی: “شاه عاشق ثریا بود و اگر ثریا میتوانست برای او جانشینی بیاورد، آنان هیچگاه از هم جدا نمیشدند.”
ثریا اسفندیاریمحمدرضا از ثریا خواست تا به سن موریتس برود و روز 24 بهمن 1336 با تشریفات رسمی تهران را ترک گفت. وی بعد از آن دیگر هیچ وقت به ایران باز نگشت.
ثریا اسفندیاریثریا به سینما و بازیگری علاقه داشت و سعی میکرد طعم تلخ طلاق را با گذراندن اوقات در مجالس بازیگران و کارگردانان معروف ایتالیایی سپری کند. ثریا به دلیل اینکه ممکن بود محمدرضا پهلوی اجازه ندهد، پیشنهاد بازی در فیلم را رد میکرد، ولی بعدا به پیشنهاد “فرانکو ایندووینا” برای بازی در فیلم “سه چهره یک زن” جواب مثبت داد. (عکس: ثریا و ریچارد هریس در ونیز ایتالیا. تاریخ 1964 میلادی)
ثریا اسفندیاری بعد از انقلابثریا بعدها با “فرانکو ایندووینا” شریک زندگی شد. اما این رابطه دیری نپایید و فرانکو بر اثر سقوط هواپیما کشته شد. (عکس: ثریا، ریچارد هریس و مائورو بولونینی در ونیز ایتالیا. تاریخ 1964 میلادی)
ثریا اسفندیاریثریا اسفندیاری در 4 آبان 1380 در سن 69 سالگی بر اثر سکته مغزی در پاریس درگذشت. مراسم تشییع جنازه? وی در کلیسایی آمریکایی در پاریس برگزار شد. در این مراسم اشرف پهلوی و غلامرضا پهلوی نیز حضور داشتند. ثریا را در گورستانی در مونیخ آلمان دفن کردند. بیژن برادر کوچکتر ثریا (1380 – 1316) نیز یک هفته پس از فوت ثریا درگذشت. وی گفته بود: “بعد از او، من همصحبتی ندارم.” (عکس: مراسم تشییع جنازه ثریا)
ثریا اسفندیاریثریا برادرش بیژن را وارث اموال خود معرفی کرده بود و وصیت کرده بود تا اموالشرا به حراج بگذارند و پولش را به صلیب سرخ فرانسه، کودکان عقب مانده و سگهای ولگرد بدهند. با مرگ بیژن اما 30 نفر از بستگان و آشنایان ثریا اسفندیاری در دادگاهی غیر علنی در مقابل هم قرار گرفتهاند. این دادگاه وظیفه دارد درباره “وارث حقوقی و واقعی” ثریا تصمیم بگیرد.
منبع: دویچه وله فارسی